Áp Xe Răng Là Gì, Dấu Hiệu, Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Áp xe răng là một trong những bệnh lý nha khoa phổ biến và dễ mắc phải. Nếu không điều trị kịp thời, sẽ xuất hiện các túi nha chu bao quanh chân răng làm chết tủy gây nhiễm trùng và có thể lây lan nhanh chóng xung quanh khoang miệng. Vậy áp xe răng là gì, cách nhận biết, nguyên nhân và cách điều trị như thế nào? Theo dõi bài viết của chúng tôi dưới đây để hiểu rõ bệnh áp xe răng.

Áp xe răng là gì? 

Áp xe răng là tình trạng sưng nề, xuất hiện mụn mủ xung quanh răng gây đau nhức cho người bệnh. Người bị áp xe răng có thể phải chịu đựng các cơn đau nhức từ nhẹ đến nặng và có khả năng lây lan đến các bộ phận cơ thể lân cận như cổ, tai…

Đây là căn bệnh nhiễm trùng biến chứng bởi bệnh lý sâu răng, viêm nha chu hoặc do răng bị vỡ nứt khiến men răng vỡ ra làm vi khuẩn len lỏi vào tủy, phá hoại và làm tê liệt tủy răng. Khi này tại gốc xương hàm sẽ xuất hiện tình trạng mưng mủ gây áp xe răng.

Áp xe răng có thể xuất hiện rất nhanh. Có trường hợp chúng chỉ hình thành sau một hoặc hai ngày khi răng bị nhiễm trùng. Bệnh có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào, từ trẻ em đến người già. 

Các dấu hiệu điển hình và biến chứng khi bị áp xe răng

Dấu hiệu của áp xe răng thường sẽ bắt đầu bằng các cơn đau nhói bất ngờ bên trong răng hoặc nướu. Tình trạng này sẽ càng tồi tệ khi các ổ viêm nhiễm phát triển ngày một nhiều hơn.

Ngoài ra, bạn có khả năng bị áp xe răng nếu gặp các triệu chứng sau đây:

• Cơn đau răng, nướu xuất hiện bất chợt và lan dần đến vùng xung quanh như đầu, cổ, tai,…
• Cảm thấy đau nhức khi ăn nhai, đau cơn đau dữ dội hơn khi nằm xuống.
• Vị trí bị áp xe bắt đầu đỏ và sưng nề, răng trở nên nhạy cảm hơn hoặc có thể hơi lung lay.
• Lên cơn sốt và miệng có mùi hôi
• Hình thành hạch bạch huyết sưng ở cổ hoặc ở dưới hàm.
• Nướu răng có thể có mủ đặc chảy ra.
  Các cơn đau răng, nướu xuất hiện bất chợt

Răng bị áp xe nếu được điều trị sớm và kịp thời thì ít xảy ra biến chứng. Tuy nhiên, các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi áp xe răng không được điều trị hoặc điều trị không triệt để. Cụ thể:

• Viêm mô tế bào, áp xe ở vòm miệng: Vi khuẩn từ một áp xe răng xâm nhập, tấn công xuống hai bên vùng phía dưới lưỡi, dưới hàm và cùng dưới cằm. Trường hợp nặng có thể gây ra tình trạng tắc nghẽn đường hô hấp, ngạt thở dẫn đến tử vong.
• Áp xe vùng ngoài mặt như áp xe má và vùng dưới hàm, viêm tấy lan rộng vùng sàn miệng và viêm tấy lan rộng hố thái dương
• Biến chứng nhiễm trùng xoang hàm, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng: Vi khuẩn từ một áp xe răng quá các mạch máu dẫn đến tim, gây nhiễm trùng và có thể đe dọa đến tính mạng
• Áp xe não: Vi khuẩn có thể xâm nhập và lây lan từ răng đến não thông qua các mạch máu, gây nhiễm trùng não có thể dẫn đến tình trạng hôn mê.

Vì vậy, khi nhận thấy các dấu hiệu trên, bạn nên đến ngay cơ sở y tế hoặc nha khoa để được thăm khám, phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh? Quá trình hình thành và phát triển của các trường hợp áp xe

Nguyên nhân dẫn đến bệnh áp xe răng hình thành là do vi khuẩn xâm nhập, tấn công đến tủy răng, các mô mềm của răng tại các khu vực có nhiều dây mô liên kết, mạch máu. Vi khuẩn xâm nhập qua khoang miệng hoặc những tổn thương của răng như sứt mẻ, răng vỡ,… gây ra nhiễm trùng chân răng, nướu sưng tấy, viêm và có mủ.

Ngoài ra, nguyên nhân gây ra áp xe răng còn do:

• Người có bệnh lý về sâu răng, viêm tủy lâu ngày không điều trị hoặc không điều trị triệt để gây ra áp xe chân răng.
• Không chăm sóc, vệ sinh răng miệng, nướu thường xuyên và không đúng cách khiến vi khuẩn, mảng bám xâm nhập và tấn công dẫn đến tình trạng áp xe.
• Gặp tai nạn, chấn thương khiến răng bị mẻ vỡ tạo cơ hội thuận lợi hình thành áp xe chân răng nhanh hơn.
• Ngoài ra, một số bệnh như tiểu đường, tim mạch… cũng khiến cho hệ thống miễn dịch của chúng ta suy yếu, tăng nguy cơ bị nhiễm trùng răng và áp xe răng.

Tùy vào nguyên nhân gây ra bệnh, bác sĩ phân làm 2 trường hợp áp xe: áp xe quanh chóp và áp xe nha chu.

Quá trình hình thành và phát triển áp xe quanh chóp

Tình trạng áp xe quanh chóp được hình thành từ răng bị sâu nhưng không được điều trị, phát triển và gây hoại tử tủy. Hoặc do thể trạng của người bệnh yếu, khi can thiệp quá mức vào vùng chóp trong điều trị tủy, chấn thương dẫn đến tổn thương chóp răng, tủy răng và các cấu trúc xung quanh chóp răng. 

Sau một thời gian cư trú tại ống tủy, vi khuẩn xâm nhập sẽ vượt qua chóp răng gây nhiễm trùng các cấu trúc quanh chóp. Nhiễm trùng quanh chóp sẽ lây lan theo nhiều hướng khác nhau và phát triển mạnh theo hướng có sức đề kháng ít nhất. 

Nhiễm trùng qua xương, sau đó đến vỏ xương làm bong vỏ xương tạo tổn thương dưới màng xương. Nếu vi khuẩn tiếp tục di chuyển qua màng xương đến mô tế bào quanh hàm tùy theo khu vực giải phẫu của răng sẽ gây ra các biến chứng khác nhau: áp xe tạo túi nha chu, xuất hiện lỗ dò ở vị trí răng tổn thương, viêm mô tế bào lan tỏa vùng sàn miệng, ngách hành lang…. 

Ngoài ra, áp xe quanh chóp cũng có thẻ do sang thương tiến triển từ sang thương nha chu. Nhiễm khuẩn từ túi mủ làm mất bám dính và lộ chân răng. Quá trình này tác động vào ống tủy phụ gây ra hoại tử tủy răng. Với trường hợp bệnh nha chu nặng, nhiễm trùng tác động đến vùng chóp răng gây hoại tử tủy răng.

Quá trình hình thành và phát triển áp xe nha chu

Thông thường, áp xe nha chu thường xuất phát từ những trường hợp như sự phá hủy mô nha chu do sự tấn công của vi khuẩn đặc hiệu. Vi khuẩn có trong mảng bám, mảnh vụn thức ăn bị mắc kẽ răng gây viêm nhiễm, mất bám dính và hình thành túi mủ.

Từ đó, vi khuẩn sẽ phát triển trong túi mủ hình thành nên áp xe nha chu. 

Áp xe răng có nguy hiểm không?

Áp xe răng là một trong những bệnh lý răng miệng nguy hiểm và phức tạp. Nếu không được điều trị đúng và kịp thời, sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng. 

• Áp xe răng dẫn đến gãy xương hàm: Nhiễm trùng áp xe có thể lan rộng trong xương hàm làm tiêu xương, nghiêm trọng có thể gây biến chứng gãy xương.
• Tắc nghẽn đường hô hấp: Một số trường hợp nặng, áp xe răng lan ra khỏi xương và mô mềm. Quá trình lan rộng nhiễm trùng trong mô mềm vùng mặt, xoang miệng và cổ gây ra viêm mô tế bào. Điều này có thể gây phù nề, tắc nghẽn đường hô hấp dẫn đến tử vong nếu như không cấp cứu kịp thời.
• Nhiễm trùng máu: Vi khuẩn xâm nhập vào dòng máu gây nhiễm trùng máu, lan rộng nhiễm trùng đến các vùng khác trên cơ thể. Đặc biệt, những người mắc các bệnh như tiểu đường, tim mạch… áp xe răng sẽ làm tình trạng bệnh càng thêm trầm trọng

Cách điều trị áp xe răng 

Áp xe răng là bệnh lý nha khoa phức tạp và nghiêm trọng. Vì vậy, ngoài việc cần phát hiện bệnh để điều trị sớm thì việc điều trị đúng cách là điều vô cùng quan trọng để đạt hiệu quả tốt nhất.

Điều trị tại nhà

Nếu chưa kịp đi đến nha khoa và bạn cảm thấy có thể chịu đựng được từ 1 đến 2 ngày trước khi đi đến nha khoa, bạn có thể áp dụng các liệu pháp tại nhà dưới đây để giảm bớt cơn đau, khó chịu do áp xe răng.

• Súc miệng bằng nước muối ấm 

Để các mảnh vụn thức ăn không gây kích ứng thêm cho răng bị áp xe, bạn nên súc miệng nước muối sau mỗi khi ăn. Súc miệng nước muối còn giúp giảm đau tạm thời cho vùng răng bị tổn thương.

Cách làm: Pha 1 thìa cà phê muối (5g) với 1 cốc nước ấm khoảng 250ml, dùng nước muối pha loãng để súc miệng, sau đó nhổ ra và lặp lại từ 2 – 3 lần.

Lưu ý, cách làm này chỉ là cách điều trị tạm thời giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Bạn vẫn cần đi khám nha khoa vì các triệu chứng có thể chuyển biến nghiêm trọng do nhiễm trùng vốn lây lan rất nhanh.

• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn để giảm sốt và cơn đau

Các loại thuốc như Acetaminophen (Tylenol), Naproxen (Aleve), Ibuprofen (Advil/Motrin) có thể giúp giảm cơn đau nhức răng khi bạn chưa thể đến gặp nha sĩ.

Bạn cần uống thuốc theo đúng chỉ dẫn, ngay cả khi điều này không giúp bạn hết đau hoàn toàn.

Chú ý rằng các loại thuốc này cũng có thể giảm sốt. Vì vậy, chúng cũng làm dịu cơn sốt do nhiễm trùng. Khi sử dụng các loại thuốc này, nếu bạn thấy các triệu chứng bất thường, điều này đang cảnh báo rằng tình trạng nhiễm trùng đang ngày càng trầm trọng hơn.

• Đi cấp cứu nếu xuất hiện dấu hiệu nghiêm trọng

Nhiễm trùng có thể lan nhanh và ảnh hưởng đến các răng khác trong hàm, thậm chí toàn bộ cơ thể. Bạn cần đến nha khoa ngay nếu gặp các triệu chứng như: chân răng, nướu sưng to và thấy rõ ở răng bị áp xe; sưng lan khắp mặt hoặc xuống cổ; đổi màu da; sốt, chóng mặt; rối loạn thị giác; buồn nôn, nôn mửa; cơn đau càng ngày càng dữ dội và không chịu được ngay cả khi đã uống thuốc giảm đau không kê đơn.

Điều trị tại nha khoa

Khi bị áp xe răng, tốt hơn hết bạn nên trực tiếp đến phòng khám nha khoa để bác sĩ thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị áp xe răng kịp thời.

• Đi đến nha khoa để được kiểm tra và dẫn lưu mủ

Khi bạn đến nha khoa, bác sĩ sẽ thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị, tùy vào tình trạng của bệnh. Bác sĩ có thể có thể điều trị bằng cách tiêm thuốc tê quanh vùng bị áp xe răng, rạch một đường nhỏ, sau đó dẫn lưu lấy hết mủ ra. Tiếp đến, tùy vào mức độ và tình trạng áp xe, bác sĩ có thể cần phải nghiên cứu thêm để tìm ra các phương pháp khác để giúp bạn điều trị áp xe răng.

Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ không gây tê. Vì phương pháp gây tê là không cần thiết, người bệnh không cảm thấy đau nhức chút nào. Đôi khi mủ có thể chảy qua một lỗ nhỏ trên nướu gọi là lỗ rò răng.

• Rút tủy răng

Bác sĩ có thể sử dụng phương pháp rút tủy răng để điều trị áp xe. Trong quá trình rút tủy răng, bác sĩ sẽ khoan răng và rút bỏ tủy bị nhiễm trùng, khử trùng toàn bộ ống tủy. Sau đó lấp đầy phần bên trong răng và bịt lỗ hổng bằng vật liệu trám hoặc bọc răng sứ vào những vị trí không đủ chất răng. Nếu điều trị bằng phương pháp này và được chăm sóc hợp lý, răng có thể duy trì nguyên vẹn đến suốt đời. 

• Nhổ răng

Đối với trường hợp nặng, không thể rút tủy răng, bác sĩ có thể tiến hành nhổ bỏ răng bị áp xe. Quá trình nhổ răng không quá phức tạp, chỉ mất vài phút. 

Bác sĩ sẽ gây tê vị trí bị tổn thương bằng phương pháp gây tê cục bộ, sau đó cắt các mô lợi quanh răng. Tiếp đến, nha sĩ sẽ dùng khí cụ để giữ răng, đẩy tới đẩy lui để nới lỏng răng trước khi nhổ răng.

Bạn nên đảm bảo chăm sóc ổ răng đúng cách sau khi nhổ răng. Bác sĩ sẽ hướng dẫn cách chăm sóc chi tiết và bạn nên tuân thủ nghiêm ngặt tất cả những hướng dẫn này. Cách chăm sóc ổ răng là sử dụng gạc cầm máu vào ngày đầu tiên, giữ cục máu đông tại ổ răng và thường xuyên vệ sinh răng miệng sạch sẽ trong quá trình phục hồi ổ răng.

Nếu gặp các vấn đề như chảy máu không ngừng, cơn đau không thuyên giảm hoặc tái phát sau sau nhiều ngày bạn nên đến gặp nha sĩ ngay.

• Sử dụng thuốc kháng sinh kê đơn

Thuốc kháng sinh là thành phần quan trọng và cần thiết trong quá trình điều trị áp xe, giúp đảm bảo khỏi nhiễm trùng hoàn toàn và không tái phát. Thuốc kháng sinh còn giúp phòng tránh cơn đau dữ dội như đau do khô ổ răng.

Nếu áp xe hiện rõ có nghĩa là bạn có thể nhìn thấy và chạm được vào vết sưng lợi gần kề răng bị áp xe, bác sĩ sẽ không thể tiến hành nhổ răng ngay được. Bạn sẽ phải sử dụng kháng sinh ít nhất 2 ngày đầu để giảm nguy cơ nhiễm trùng huyết. 

Các cách phòng tránh áp xe răng

Cách tốt nhất để phòng tránh áp xe răng là chăm sóc, vệ sinh răng miệng tốt. Ngoài ra, để phòng ngừa nguy cơ bị áp xe bạn nên tuân thủ các phương pháp sau đây:

• Vệ sinh răng miệng thường xuyên, sau các bữa ăn và trước khi đi ngủ giúp cho răng miệng luôn thơm tho, sạch sẽ, ngăn không cho vi khuẩn tích tụ và phát triển.
• Sử dụng chỉ tơ nha khoa để làm sạch vùng kẽ răng, không nên dùng tăm xỉa răng.
• Chọn bàn chải đánh răng có đầu nhỏ, lông mềm mại. Thay bàn chải đánh răng định kỳ từ 2 đến 3 tháng một lần.
• Dùng loại kem đánh răng và nước súc miệng có chứa Flour giúp cho hàm răng chắc khỏe, ngăn ngừa sự hình thành của áp xe răng.
• Có chế độ ăn uống, cung cấp dinh dưỡng phù hợp. Ăn nhiều loại thực phẩm có chứa nhiều vitamin và muối khoáng tốt cho sức khỏe răng miệng.
• Hạn chế tối đa việc sử dụng các loại thực phẩm có hại cho răng miệng như bánh kẹo ngọt, thức ăn chứa nhiều đường, các chất kích thích và đồ uống có ga…
• Nếu bị khô miệng, hãy ăn kẹo không đường hoặc các loại kẹo gum để kích thích việc tiết nước bọt.
• Đến nha khoa thăm khám răng định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm và chữa trị hiệu quả các bệnh lý về răng miệng nếu có.

Bài viết trên đây của chúng tôi đã chia sẻ đến bạn cách nhận biết, nguyên nhân cũng như các phương pháp điều trị khi bị áp xe răng. Để được tư vấn và điều trị bạn nên đến cơ sở nha khoa uy tín, bác sĩ giàu kinh nghiệm để quá trình điều trị đạt kết quả tốt nhất.