Hàm Duy Trì Sau Niềng Răng Là Gì? Tại Sao Cần Phải Đeo?

Hàm duy trì sau niềng răng là gì?

Hàm duy trì (hay còn gọi là khí cụ duy trì, hàm giữ) là một thiết bị được sử dụng để giữ cho răng ở vị trí mới sau khi đã hoàn thành quá trình chỉnh nha (niềng răng). Khi điều trị chỉnh nha kết thúc, răng đã được di chuyển vào vị trí mới, nhưng nếu không có biện pháp duy trì, chúng có thể di chuyển trở lại vị trí cũ. Vì thế, hàm duy trì là cần thiết để giữ răng ổn định và duy trì kết quả điều trị.

Vì sao phải đeo hàm duy trì sau khi niềng răng?

Chia sẻ từ Bác sĩ CK2 Nguyễn Thị Thái, việc cần sử dụng hàm duy trì sau khi niềng răng nhằm 2 mục đích chính, bao gồm:

• Ổn định vị trí răng mới: Sau quá trình niềng răng, tổ chức xương và dây chằng quanh răng cần thời gian để ổn định ở vị trí mới. Quá trình này thường kéo dài ít nhất 6 tháng đối với xương và 1 năm đối với dây chằng quanh răng​.
• Ngăn ngừa răng dịch chuyển: Nếu không có hàm duy trì, răng sẽ bị dịch chuyển trở lại vị trí ban đầu do lực kéo và áp lực từ các hoạt động hàng ngày như ăn uống và nói chuyện.

Hàm duy trì có mấy loại? Ưu nhược điểm của từng loại

Hiện nay, hàm duy trì niềng răng có 3 loại chính gồm: Hàm duy trì cố định, Hàm duy trì tháo lắp và Hàm duy trì Hawley.

Hàm duy trì cố định

Hàm duy trì cố định là loại hàm duy trì được gắn cố định vào mặt trong của răng bằng dây kim loại hoặc composite. Sau khi tháo niềng, nha sĩ sẽ điều chỉnh chiều dài của dây sao cho phù hợp với cung hàm của bệnh nhân, sau đó sử dụng vật liệu composite gắn hàm duy trì vào mặt trong của răng. 

Đặc điểm hàm duy trì cố định

• Vật liệu: Kim loại (thường là thép không gỉ) hoặc composite.
• Thiết kế: Gắn cố định vào mặt trong của răng.

Ưu điểm

• Hiệu quả cao: Giữ răng ở vị trí mới một cách chắc chắn, không bị dịch chuyển.
• Không ảnh hưởng thẩm mỹ: Gắn vào mặt trong của răng nên không lộ.

Nhược điểm

• Khó vệ sinh: Thức ăn dễ mắc vào dây kim loại, cần vệ sinh kỹ lưỡng.
• Cần bác sĩ tháo lắp: Không thể tự tháo ra, cần đến bác sĩ nếu cần điều chỉnh hoặc tháo bỏ.
• Thường xuyên bị mắc thức ăn: Quá trình ăn uống thường gặp tình trạng kẹt thức ăn trong hàm duy trì và rất khó vệ sinh sạch sẽ.

Hàm duy trì tháo lắp

Hàm duy trì tháo lắp là loại hàm duy trì có thể dễ dàng tháo ra và lắp vào, thường được làm từ nhựa trong suốt hoặc vật liệu composite. Đây là một loại khí cụ quan trọng giúp duy trì vị trí mới của răng sau khi niềng, ngăn ngừa răng dịch chuyển trở lại vị trí cũ.

Đặc điểm của hàm duy trì tháo lắp

• Vật liệu: Thường được làm từ nhựa trong suốt hoặc composite, giúp hàm duy trì có độ bền cao và thẩm mỹ tốt.
• Thiết kế: Khay ôm sát thân răng, dễ dàng tháo lắp. Hàm duy trì tháo lắp thường được thiết kế dựa trên mẫu răng của từng bệnh nhân để đảm bảo sự vừa vặn và hiệu quả tốt nhất.

Ưu điểm

• Thẩm mỹ: Do làm bằng nhựa trong suốt nên khi đeo ít bị lộ, phù hợp với những người chú trọng đến ngoại hình.
• Vệ sinh dễ dàng: Có thể tháo ra để vệ sinh răng miệng và khí cụ, giúp duy trì vệ sinh răng miệng tốt hơn so với các loại hàm duy trì cố định.
• Tiện lợi: Có thể tháo ra khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng, giúp người dùng thoải mái hơn trong các hoạt động hàng ngày.

Nhược điểm

• Dễ quên: Cần đeo hầu hết thời gian trong ngày (thường ít nhất 22 giờ mỗi ngày), dễ quên đeo, điều này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả duy trì.
• Không chắc chắn: Không cố định bằng kim loại, có thể bị mất hoặc hỏng nếu không cẩn thận.
• Cần sự tuân thủ nghiêm ngặt: Hiệu quả duy trì phụ thuộc vào sự tuân thủ của bệnh nhân trong việc đeo hàm đúng giờ và đúng cách.

Một số loại hàm duy trì tháo lắp phổ biến

• Essix Retainers: Được làm từ nhựa trong suốt, mỏng, dễ dàng tháo lắp và có độ thẩm mỹ cao.
• Invisalign: Ngoài việc được sử dụng như một phương pháp chỉnh nha, Invisalign còn có thể được sử dụng như hàm duy trì sau khi hoàn tất quá trình niềng răng.

Hàm duy trì Hawley

Hàm duy trì Hawley là một loại hàm duy trì cổ điển được sử dụng phổ biến sau khi tháo niềng răng để giữ cho răng ổn định ở vị trí mới. Hàm duy trì Hawley được biết đến với thiết kế đặc trưng bao gồm một tấm nhựa acrylic và dây kim loại uốn quanh răng.

Đặc điểm hàm duy trì Hawley

• Vật liệu: Hàm duy trì Hawley được làm từ nhựa acrylic và dây kim loại. Tấm nhựa acrylic được thiết kế để vừa khít với vòm miệng và dây kim loại uốn quanh răng để giữ chúng ở vị trí.
• Thiết kế: Dây kim loại có thể điều chỉnh được để áp sát vào răng, đảm bảo răng không di chuyển. Tấm nhựa acrylic nằm trên vòm miệng, giúp tạo cảm giác thoải mái khi đeo.

Ưu điểm

• Độ bền cao: Hàm duy trì Hawley có độ bền cao, khó bị hỏng và có thể sử dụng trong thời gian dài. Nó có thể được điều chỉnh nếu cần thiết để phù hợp với sự thay đổi của răng và miệng.
• Vệ sinh dễ dàng: Có thể tháo ra để vệ sinh răng miệng và khí cụ, giúp duy trì vệ sinh răng miệng tốt hơn so với hàm duy trì cố định.
• Điều chỉnh được: Dây kim loại có thể được điều chỉnh bởi bác sĩ nha khoa để đảm bảo sự vừa khít và hiệu quả giữ răng tốt nhất.

Nhược điểm

• Thẩm mỹ kém: Dây kim loại có thể lộ ra khi đeo, không thẩm mỹ bằng hàm duy trì tháo lắp nhựa trong suốt.
• Khó chịu ban đầu: Có thể gây cảm giác vướng víu trong miệng, đặc biệt là trong những ngày đầu sử dụng.
• Khả năng gây phát âm khó khăn: Một số người có thể gặp khó khăn khi nói trong thời gian đầu đeo hàm duy trì này.

Cần đeo hàm duy trì trong bao lâu?

Thời gian đeo hàm duy trì thường kéo dài từ 12 đến 24 tháng, phụ thuộc vào tình trạng răng sau niềng. Quá trình sử dụng hàm duy trì có điều chỉnh qua 3 giai đoạn chính:

Giai đoạn 3-6 tháng đầu

Trong 3-6 tháng đầu tiên sau khi tháo niềng, bác sĩ thường khuyến cáo đeo hàm duy trì 24/24 giờ mỗi ngày. Chỉ tháo hàm duy trì ra khi ăn uống và vệ sinh răng miệng.

Giai đoạn này rất quan trọng vì tổ chức xương và dây chằng quanh răng cần thời gian để ổn định ở vị trí mới. Đeo hàm duy trì liên tục giúp răng không bị xô lệch trở lại vị trí cũ.

Giai đoạn 6-12 tháng tiếp theo

Sau 6 tháng đầu, có thể giảm thời gian đeo hàm duy trì. Thường sẽ đeo khi ngủ, khoảng 8-10 giờ mỗi đêm.

Giai đoạn này, bạn cần đến bác sĩ kiểm tra định kỳ để đảm bảo răng vẫn ở vị trí ổn định và hàm duy trì không gây ra vấn đề gì.

Giai đoạn sau khi tháo niềng 1 năm

Sau 1 năm, bác sĩ có thể khuyến cáo chỉ cần đeo hàm duy trì khi ngủ hoặc một vài ngày trong tuần.

Một số trường hợp, đặc biệt là những người có thói quen xấu như đẩy lưỡi hoặc có cấu trúc răng dễ dịch chuyển, có thể cần đeo hàm duy trì lâu dài, thậm chí là suốt đời, để đảm bảo răng không bị dịch chuyển trở lại.

Những lưu ý khi sử dụng hàm duy trì sau niềng răng

Sử dụng hàm duy trì sau khi tháo niềng răng là một bước quan trọng để đảm bảo rằng răng không bị dịch chuyển trở lại vị trí cũ. Dưới đây là 5 lưu ý cần thiết khi sử dụng hàm duy trì để quá trình niềng răng đạt hiệu quả lâu dài:

• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Đeo hàm duy trì theo đúng chỉ định của bác sĩ. Trong những tháng đầu, thường cần đeo 24/24 giờ mỗi ngày, chỉ tháo ra khi ăn uống và vệ sinh răng miệng. Sau đó, thời gian đeo có thể giảm dần theo hướng dẫn.
• Vệ sinh hàm duy trì đúng cách: Rửa sạch hàm duy trì bằng nước ấm và bàn chải mềm hàng ngày. Tránh sử dụng nước nóng hoặc các chất tẩy rửa mạnh có thể làm hỏng hàm duy trì. Kết hợp với việc vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng, chải răng ít nhất hai lần mỗi ngày và dùng chỉ nha khoa để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa.
• Lưu ý khi ăn uống: Thức ăn cứng như kẹo cứng, các loại hạt và thực phẩm dính như kẹo cao su có thể làm hỏng hàm duy trì. Cố gắng tránh những loại thực phẩm này để bảo vệ hàm duy trì. Nếu sử dụng hàm duy trì tháo lắp, nên tháo ra khi ăn để tránh làm hỏng và để vệ sinh dễ dàng hơn​.
• Bảo quản hàm duy trì: Khi không sử dụng, đặt hàm duy trì vào hộp đựng để tránh mất hoặc hỏng. Đảm bảo hộp đựng được vệ sinh sạch sẽ và khô ráo. Không để hàm duy trì ở nơi có nhiệt độ cao hoặc dưới ánh nắng trực tiếp vì điều này có thể làm biến dạng hàm duy trì.
• Xử lý các vấn đề phát sinh: Nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu khi đeo hàm duy trì, liên hệ ngay với bác sĩ để kiểm tra và điều chỉnh nếu cần thiết. Bên cạnh đó, nếu hàm duy trì bị hỏng hoặc không vừa vặn, đến gặp bác sĩ để sửa chữa hoặc làm mới hàm duy trì.

Việc tuân thủ các hướng dẫn sử dụng và chăm sóc hàm duy trì sau khi tháo niềng răng là rất quan trọng để đảm bảo rằng kết quả chỉnh nha được duy trì lâu dài. Đeo hàm duy trì đúng cách, vệ sinh hàm và răng miệng kỹ lưỡng, và kiểm tra định kỳ với bác sĩ sẽ giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng và giữ cho răng luôn ở vị trí ổn định.

Bài viết trên, chúng tôi đã tổng hợp đầy đủ thông tin liên quan đến hàm duy trì sau niềng răng. Hy vọng, qua bài viết trên, bạn đọc sẽ tích lũy thêm được nhiều kiến thức, từ đó lựa chọn loại hàm duy trì phù hợp với nhu cầu và điều kiện tài chính của bản thân.

XEM THÊM CÁC CHỦ ĐỀ: 

• Niềng Răng Invisalign Giá Bao Nhiêu? 
• Địa Chỉ Niềng Răng Uy Tín Hà Nội.